चन्द्रकान्त न्यौपाने

काठमाडौँ । कपिलवस्तुबाट काठमाडौँ आउने क्रममा सिटमा एक जना अपरिचित ब्यक्तिसंग चिनजान भयो । उनी सैनामैन नगरपालिकास्थित मुर्गियाका रहेछन् । रातभर त्यति कुराकानी भएन । विहान ३ बजेतिर शौच गर्न निस्केपछि हामीले चिनजान गर्यौँ । अनि केहि कुरा भयो । मैले मुर्गियामा लागेको सैनामैन महोत्सव कस्तो भइरहेछ भनेर सोधेँ । उनले ठाडै भने ‘अहिले पनि महोत्सव असफल भयो । त्यहाँ अहिलेसम्म ५ । ६ कति मेला लागे एउटा पनि सफल भएको देखेको छैन ।’ यसपटक सडक छेउको सानो ठाउँमा लागेको मेला असफल रहेको उनको भनाई थियो ।

उनले दिनभर फर्निचर शोरुमबाट महोत्सवको गतिविधि सुन्ने गरेको र अहिलेसम्म नगएको बताए । ‘महोत्सवमा चहलपहल र नयाँपन नै छैन । महोत्सव नाम दिइएको छ त्यो बजारजस्तो छ । त्यस्तो पनि के हेर्नु ? बरु मुर्गिया बजार नै राम्रो छ । यस्तो लाग्छ यो महोत्सव हाटबजारभन्दा पनि झुर छ, उनको भनाई थियो ।

त्यसपछि हामीले अहिले लागेका महोत्सवहरु असफल हुनुको कारण केलायौँ, ‘जसले जहाँ पनि लगाउनु, नयाँपन दिन नसक्नू ।’ यस्तै कुरा गर्दै हामी मंगलबार विहान बाफलबाट छुट्टियौँ ।

त्यसपछि मंगलबार दिउसो नै फेसबुकमा धीरेन्द्र बेलबासे नाम गरेका एक जना ब्यक्तिले एक सन्देश लेख्दै सैनामैना महोत्सवका केहि दृश्य सार्वजनिक गरे । उनले लेखेका छन् ‘लाखौंलाख दर्षक उतार्ने भन्ने उदेस्यका साथ सँचालन गरीयका मेला महोत्सब मध्येकै मुर्गिया बजारमा लागेको महोत्सबको दृश्यले के सँकेत गर्छ ? कमेन्ट गर्नुहोला। दिउस ३ बजेतिर लियका तस्बिरहरू ।’
बेलबासेले भनेजस्तै सैनामैना महोत्सव असफलसिद्ध भएको छ । ३ बजेको दृश्यमा दर्शक छैनन् । एकदुईजना मान्छे मात्रै देखिन्छन् । यो तस्विरले महोत्सव असफल दिशातिर रहेको सजिलै बुझ्न सकिन्छ । धीरेन्द्रको यो पोष््ट्याईले हाम्रो कुराकानीलाई पुष्टि गर्यो । उसो त धेरै स्थानीय र सरोकारवालाले सैनामैना महोत्सव असफल भएको बताइरहेका छन् ।

छैठौं राष्ट्रिय सैनामैना कृषि, पर्यटन, प्रविधि तथा औद्योगिक व्यापार महोत्सवमा दर्शक छैनन् भने ब्यापार पनि शुन्य छ । स्थानीयका अनुसार महोत्सव लगाइएको ठाउँ सबैभन्दा अनुपयुक्त छ । महेन्द्र राजमार्गको छेउमा, मन्दिर परिषरलाई बारबेर गरेर महोत्सव चलाइएको छ । झट्ट हेर्दा हाटबजारजस्तो देखिन्छ महोत्सवस्थल ।

‘आर्थिक विकासको राष्ट्रिय आधारः कृषि, पर्यटन, उद्योग र ब्यापार’ भन्ने नाराका साथ सैनामैना उद्योग बाणिज्य संघले आयोजना गरेको महोत्सव असफल भएपछि संघकै अहिले बदनाम भइरहेको छ ।

महोत्सवको एक साता नियाल्दा नारामा भनेजस्तो न आर्थिक विकासको राष्ट्रिय आधार तय गरेको छ, न कृषि, पर्यटन, उद्योग र ब्यापारलाई प्रवद्धन र टेवा दिएको छ । नारा एकतातिर, काम अर्कैतिर रहेको देखिन्छ । यता आयोजकले भने मंसिर ६ गते देखि सुरु भएको महोत्सव सफल हुँदै आएको दावी गरेको छ । महोत्सव मंसिर १७ गते सम्म सञ्चालन हुने छ ।

त्यहिका एक जना ब्यवसायीले भने ‘महोत्सव कृषि, पर्यटन र प्रदर्शनीको लागि महोत्सव लगाइन्छ भन्ने सबै झुट हो । महोत्सवबाट न किसान दाजुभाईलाई लाभ छ न त्यहाँको ब्यापार प्रवद्धन । पीङ, कलाकार र स्टल ठेक्का लिनेले कमाउने हो । उनकै स्वार्थमा जहाँ पनि महोत्सव लगाउने चलन छ । कलाकार, पीङ, झुला, स्टल आदिको ठेक्का लिनेलाई हो मालामाल हुने महोत्सवमा । स्थानीयले पनि केहि पाउँदैनन् । यस्तो असफल महोत्सव लगाएर मुर्गियाकै बदनाम गरायो संघले ।’

सफल भएको दावी भए पनि आयोजकका केहि सदस्यले भने महोत्सव भनेजस्तो नभएको बताउँछन् । महोत्सव असफलतातिर जानुको पछाडी धेरै कारण रहेको ती सदस्यले बताए । नाम नभन्ने शर्तमा उनले भने ‘भैरहवामा पनि मेला लागेको छ । तिलोत्तमामा पनि मेला लागेको छ । हामीले पनि लगायौँ तर भनेजस्तो भएन । चर्चित कलाकार आउँदाबाहेक अरुबेला उत्साह नदेखिएको ती सदस्य बताउँछन् ।’

यता स्टलधनीले माखा धपाएर बस्नु परेको भन्दै आयोजकले महोत्सव बयवस्थापन गर्न नसकेको बताए ।