मौसम अपडेट

नेपाली पात्रो

विदेशी विनिमय दर अपडेट

राशिफल अपडेट

सुन चाँदी दर अपडेट

Title

आठ योगासन, जसले अनुहारको चमक बढाउँछ

आठ योगासन, जसले अनुहारको चमक बढाउँछ

अपि टाइम्स

योगलाई शरीरको प्राकृतिक औषधि भन्दा फरक नपर्ला । शरीर स्वस्थ र आकर्षक बनाउने विभिन्न उपायमध्ये योग पनि एक हो । योगले शरीरलाई सक्रिय बनाउने, निरोगी बनाउने  मात्र गर्दैन, अनुहारको चमक बढाउन पनि महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छ ।

अनुहारमा चमक ल्याउन अहिले महंगो सौन्दर्य प्रसाधनको प्रयोग गरिन्छ, तर यसको सट्टा योग गरे फाइदा पुग्छ । शरीरको पहिलो आकर्षणको केन्द्र अनुहारको सुन्दरताका लागि दुई प्रणालीको भूमिका हुन्छ, रक्तसञ्चार प्रणाली र पाचनप्रणाली ।

दुवै प्रणालीमा केही कतै गडबड भयो भने त्यसको असर अनुहारमा पर्छ । मानसिक र भावनात्मक रुपमा मानिसमा के चलिरहेको छ त्यो अनुहारबाट झल्किन्छ । केही कुराले ठेस पुग्दा मानिसको अनुहारको प्रतिक्रिया नै फरक हुन्छ । कोही  निराश हुँदा अँध्यारो अनुहार भयो पनि भन्ने गरिन्छ ।

मानिस रिसाउँदा अनुहारको कान्ति हराउँछ भने हाँस्दा वा खुसी हुँदा चमक आउँछ । अनुहारमा प्राकृतिक चमक र निखारता ल्याउन शरीर स्वस्थ हुन जरुरी छ ।

केही यस्ता योगाभ्यास छन् जुन नियमित गर्दा अनुहारमा चमक ल्याउन मद्दत गर्छ ।

सूर्य नमस्कार

बिहान सूर्योदयभन्दा पहिला उठेर उदाएको सूर्यको (मधुर प्रकाश) लालीसँगै सूर्य नमस्कार गनुपर्छ । पूर्व फर्किएर पसिना नआउँदासम्म दैनिक सूर्य नमस्कारको दैनिक अभ्यास गर्नुपर्छ । पसिना नसुक्ने समयसम्म त्यही बसिरहने गर्नुपर्छ । यसले पूरा शरीरको व्यायाम हुने र रक्तसञ्चार प्रणाली राम्रोसँग सक्रिय हुने र लालीले दिने ऊर्जा शरीरले ग्रहण गर्न पायो भने ठूलो भूमिका हुन्छ ।

नाडी सोधन प्राणायाम

प्राणायामका अभ्यास पनि अनुहारको लागि थप ऊर्जा दिने अभ्यास हो । नाडी सोधन प्राणायाम शरीरमा भएको नाडी शुद्ध गर्नको लागि गरिन्छ । यसले शरीरमा भएको विकार हटाउन ठूलो भूमिका खेल्छ ।

कुम्भक अभ्यास 

श्वासलाई पूरै बाहिर फाल्ने र श्वासलाई रोक्ने प्रक्रिया हो । कुम्बक अभ्यासले शरीरलाई बलियो बनाउन मद्दत गर्छ । यसको अभ्यासले अनुहारमा चमक र आत्मबल आउने, अनुहारलाई ऊर्जा भयो, प्रेरणाले ओतप्रोत भयो भने उसको आँखा, अनुहारको चमक आकर्षित पार्ने खालको हुने गर्छ ।

जलनेतिको अभ्यास

जलनेति प्रक्रिया योगको प्रमुख भाग हो । दैनिक जलनेतिको अभ्यास गर्नुपर्छ । यसले विकार हटाउन मद्दत गर्छ । जसले गर्दा शरीर र अनुहार दुवै स्फूर्त देखिन्छ । शारीरिक र भावनात्मक शुद्धिकरण गर्छ ।

ध्यान पनि अनुहारको लागि राम्रो अभ्यास मानिन्छ । ध्यानलाई योग निद्राको अभ्यास पनि भनिन्छ । सुतेर शवासनकै स्थितिमा ध्यान गर्ने गर्नुपर्छ । यसले मानसिक अन्तरद्वन्द हटाएर त्यसमा स्पष्ट बनाइदिन्छ  र तनाव हट्दै गएपछि अनुहार स्वतः स्फूर्त हुन्छ ।

हलासन र सर्वांगासन

हलासन र सर्वांगासनले अनुहार र टाउकोमा रगतको प्रवाह बढाउँछ । परिणामस्वरूप अनुहारको छालामा निखारता ल्याउँछ ।  साथै दुवै अभ्यासले डण्डीफोरबाट मुक्ति गराउन पनि मद्दत गर्छ ।

त्रिकोणासन

अनुहारको चमक बढाउन यो अभ्यास पनि निकै महत्वपूर्ण मानिन्छ । अनुहार र टाउकोमा रक्तसञ्चारमा वृद्धि गर्छ । अक्सिजनको अत्यधिक मात्रामा आपूर्तिले अनुहारको छालामा चमक वृद्धि गर्छ ।

भुजंगासन

ढाड र काँधमा देखिने कडापन घटाउन भुजंगासनले मद्दत गर्छ । यसले आराम दिएर मानिसको मनोदशालाई राम्रो बनाउँछ । जसले अनुहारलाई सुन्दर र लचिलो बनाउँछ ।

योगलाई शरीरको प्राकृतिक औषधि भन्दा फरक नपर्ला । शरीर स्वस्थ र आकर्षक बनाउने विभिन्न उपायमध्ये योग पनि एक हो । योगले शरीरलाई सक्रिय बनाउने, निरोगी बनाउने  मात्र गर्दैन, अनुहारको चमक बढाउन पनि महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छ ।

अनुहारमा चमक ल्याउन अहिले महंगो सौन्दर्य प्रसाधनको प्रयोग गरिन्छ, तर यसको सट्टा योग गरे फाइदा पुग्छ । शरीरको पहिलो आकर्षणको केन्द्र अनुहारको सुन्दरताका लागि दुई प्रणालीको भूमिका हुन्छ, रक्तसञ्चार प्रणाली र पाचनप्रणाली ।

दुवै प्रणालीमा केही कतै गडबड भयो भने त्यसको असर अनुहारमा पर्छ । मानसिक र भावनात्मक रुपमा मानिसमा के चलिरहेको छ त्यो अनुहारबाट झल्किन्छ । केही कुराले ठेस पुग्दा मानिसको अनुहारको प्रतिक्रिया नै फरक हुन्छ । कोही  निराश हुँदा अँध्यारो अनुहार भयो पनि भन्ने गरिन्छ ।

मानिस रिसाउँदा अनुहारको कान्ति हराउँछ भने हाँस्दा वा खुसी हुँदा चमक आउँछ । अनुहारमा प्राकृतिक चमक र निखारता ल्याउन शरीर स्वस्थ हुन जरुरी छ ।

केही यस्ता योगाभ्यास छन् जुन नियमित गर्दा अनुहारमा चमक ल्याउन मद्दत गर्छ ।

सूर्य नमस्कार

बिहान सूर्योदयभन्दा पहिला उठेर उदाएको सूर्यको (मधुर प्रकाश) लालीसँगै सूर्य नमस्कार गनुपर्छ । पूर्व फर्किएर पसिना नआउँदासम्म दैनिक सूर्य नमस्कारको दैनिक अभ्यास गर्नुपर्छ । पसिना नसुक्ने समयसम्म त्यही बसिरहने गर्नुपर्छ । यसले पूरा शरीरको व्यायाम हुने र रक्तसञ्चार प्रणाली राम्रोसँग सक्रिय हुने र लालीले दिने ऊर्जा शरीरले ग्रहण गर्न पायो भने ठूलो भूमिका हुन्छ ।

नाडी सोधन प्राणायाम

प्राणायामका अभ्यास पनि अनुहारको लागि थप ऊर्जा दिने अभ्यास हो । नाडी सोधन प्राणायाम शरीरमा भएको नाडी शुद्ध गर्नको लागि गरिन्छ । यसले शरीरमा भएको विकार हटाउन ठूलो भूमिका खेल्छ ।

कुम्भक अभ्यास 

श्वासलाई पूरै बाहिर फाल्ने र श्वासलाई रोक्ने प्रक्रिया हो । कुम्बक अभ्यासले शरीरलाई बलियो बनाउन मद्दत गर्छ । यसको अभ्यासले अनुहारमा चमक र आत्मबल आउने, अनुहारलाई ऊर्जा भयो, प्रेरणाले ओतप्रोत भयो भने उसको आँखा, अनुहारको चमक आकर्षित पार्ने खालको हुने गर्छ ।

योगाचार्य कमल पौड्याल

जलनेतिको अभ्यास

जलनेति प्रक्रिया योगको प्रमुख भाग हो । दैनिक जलनेतिको अभ्यास गर्नुपर्छ । यसले विकार हटाउन मद्दत गर्छ । जसले गर्दा शरीर र अनुहार दुवै स्फूर्त देखिन्छ । शारीरिक र भावनात्मक शुद्धिकरण गर्छ ।

ध्यान पनि अनुहारको लागि राम्रो अभ्यास मानिन्छ । ध्यानलाई योग निद्राको अभ्यास पनि भनिन्छ । सुतेर शवासनकै स्थितिमा ध्यान गर्ने गर्नुपर्छ । यसले मानसिक अन्तरद्वन्द हटाएर त्यसमा स्पष्ट बनाइदिन्छ  र तनाव हट्दै गएपछि अनुहार स्वतः स्फूर्त हुन्छ ।

हलासन र सर्वांगासन

हलासन र सर्वांगासनले अनुहार र टाउकोमा रगतको प्रवाह बढाउँछ । परिणामस्वरूप अनुहारको छालामा निखारता ल्याउँछ ।  साथै दुवै अभ्यासले डण्डीफोरबाट मुक्ति गराउन पनि मद्दत गर्छ ।

त्रिकोणासन

अनुहारको चमक बढाउन यो अभ्यास पनि निकै महत्वपूर्ण मानिन्छ । अनुहार र टाउकोमा रक्तसञ्चारमा वृद्धि गर्छ । अक्सिजनको अत्यधिक मात्रामा आपूर्तिले अनुहारको छालामा चमक वृद्धि गर्छ ।

भुजंगासन

ढाड र काँधमा देखिने कडापन घटाउन भुजंगासनले मद्दत गर्छ । यसले आराम दिएर मानिसको मनोदशालाई राम्रो बनाउँछ । जसले अनुहारलाई सुन्दर र लचिलो बनाउँछ ।

शिशुआसन

शिशुआसनले पनि टाउकोको भागमा रक्तसञ्चार बढाउँछ । जसले तनाव र थकावट हटाएर अनुहारमा चमक ल्याउँछ ।

अनुहार र शरीरकै मालिस पनि बेलाबखतमा गर्दा अनुहारमा प्राकृतिक चमक ल्याउँछ । त्यसबाहेक अनुहारको विशेष व्यायाम गर्न सकिन्छ ।

(योग प्रशिक्षक तथा उत्प्रेरक आचार्यसँग गरेको कुराकानीमा आधारित)