चन्द्रकान्त न्यौपाने,

काठमाडौँ । आफूलाई नेता ठान्ने र दुनियाँलाई नियम कानुन सिकाउन माहिर मानिने ब्यक्तिमा पर्दछन् मित्रलाल शर्मा । कपिलवस्तुको बाणगंगा नगरपालिका निवासी शर्मा आफूलाई बुद्धिजिवी, अभियान्ता, राजनीतिज्ञ, सहकारीको विज्ञको रुपमा जहाँ पनि प्रस्तुत गर्दछन् । धेरै बोल्न र भाषणबाजीमा रमाउन खोज्ने स्वभाव रहेका शर्मा कुनै पनि औपचारिक/अनौपचारिक मंच पाउनासाथ शुसासनको पाठ पढाउन भ्याइहाल्छन् ।

दुनियाँलाई शुसासनको पाठ सिकाउने उनै शर्मा आफू भने कुशासनमा चलेको र नियमविपरितका कार्यमा संलग्न रहेको तथ्य बाहिर आएको छ ।

करिब दर्जन संस्थामा बिभिन्न पद ओगटेर बसेका शर्माले सहकारी ऐनको नै धज्जी उडाउने काम गरेका छन् । सहकारी ऐन २०७४ को दफा ४१ को उपदफा ५ अनुसार एकै समयमा एक ब्यक्ति दुई वटा सहकारीमा संचालक हुन पाउँदैनन् । शर्मा त संचालक मात्रै होइन दुई सहकारीमा अहिले अध्यक्ष पद नै ओगटेर बसेका छन् । उनी अध्यक्ष रहेका संस्था हुन् कपिलवस्तु संचार सहकारी संस्था र मेरिट बचत तथा क्रण सहकारी संस्था । शर्मा गजेहडास्थित जनमैत्री बचत तथा क्रण सहकारीमा पनि नियमविपरित कार्यकारी निर्देशकसमेत रहेको सुचना छ ।

शर्माले यसरी सहकारीको नियम भाँचेको पाइएपछि उनीविरुद्ध सहकारी दर्ता रजिष्ट्रारको कार्यालय लुम्बिनी प्रदेशमा निवेदन परेको छ । बाणगंगा नगरपालिका वडा नम्बर ७ निवासी एक ब्यक्तिले शर्माले सहकारीको ऐन उलंघन गरी सहकारीमा ज्यादती भएको भन्दै दाङ देखुरीमा निवेदन दिएका हुन् ।

शर्माविरुद्ध निवेदन परेपछि यो विषयले अहिले सामाजिक संजालमा पनि प्रवेश पाएको छ । बाणगंगामा खबरदारी गरिरहेका रिखीराम भट्टराईले शर्माको यो गतिविधिमाथि परेको निवेदनको प्रमाण नै सार्वजनिक गरेका छन् ।

सहकारी विज्ञ तेज प्रसाद आचार्यले पनि एउटै ब्यक्ति एकै समयमा दुई सहकारीमा अध्यक्ष हुन पाउने ब्यवस्था नभएको बताउँछन् । उनी भन्छन् ‘एउटा सहकारीमा संचालक समितिमा रहेको ब्यक्ति त्यहि समयमा अर्को सहकारीमा संचालक हुन पाउँदैन । अध्यक्ष त त्यो माथिको कुरा हो’, आचार्यले थपे ‘संचालक समिति सदस्य नभई फरक प्रकृतिका सहकारीको सदस्य हुन भने खुला गरिएको छ ।’

मेरिट र कपिलवस्तु संचार सहकारी सहकारी ऐन २०७४ अनुसार नै संचालित सहकारी हुन् । नगरको सहकारी ऐनले पनि एउटै ब्यक्तिलाई दुई सहकारीमा संचालक बस्न बर्जित गरेको छ ।

शर्मा जनमैत्रीमा नयाँ पद खडा गरेर कर्मचारीजस्तो भएर बस्नुलाई पनि युक्तिसंगत मानिँदैन । दुईदुई ठाउँमा अध्यक्ष रहेका शर्मा अर्को एक सहकारीमा कार्यकारी निर्देशक पद खडा गरेर बस्नुले उनको पदलोलुप प्रवृत्तिलाई झल्काउने गरेको सहकारीमा आवद्ध ब्यक्तिहरु बताउँछन् ।

पदलोलुप शर्माको यस कार्यबारे अपिटाइम्सले यसबारे बुझ्दा शर्माले अब एउटै सहकारीमा आवद्ध हुने तयारी रहेको बताए । उनले भने ‘अहिलेसम्म यस विषयमा कहिँ कतैबाट त्यति धेरै कुरा आएको थिएन । अब कपिलवस्तु संचार सहकारी छोड्ने हो । म्याद पुगिसकेको छ अब चाँडै साधारण सभा डाकेर संचार सहकारी छोड्छु ।’

शर्मा राष्ट्रिय अपाङ्ग महासंघ नेपालका पूर्व अध्यक्ष हुन् भने अहिले उनी बाल माध्यमिक विद्यालयमा अध्यापनरत छन् । शर्मा सरकारी तलब खाने शिक्षक भएको हुनाले पनि उनलाई सहकारीको अध्यक्ष बस्न कानुनतहः मिल्दैन । आफूलाई विज्ञ मान्ने शर्मा यो विषयमा अनविज्ञ रहेका हुन् कि जानाजान सरकारी नियमको धज्जी उडाएका हुन् बुझ्न सकिएको छैन ।

समाचार श्रोत अनुसार शर्मा पदविना बाँच्न नसक्ने प्रवृतिका ब्यक्तिमा पर्दछन् । उनी आधा दर्जन बढी संस्थामा महत्वपूर्ण पदमा आसिन छन् । वाणगंगाकै वरवामा रहेको एभरग्रिन बोर्डिङ, वडा नम्बर ३ को लुम्बिनी भिजन कलेज लगायतमा पनि शर्मा आवद्ध छन् । शर्माको जहाँ इन्ट्रि हुन्छ त्यहाँ बढी राजनीति बढि हुने गरेको स्थानीयहरु बताउँछन् ।

स्थानीय स्तरमा रहेका सहकारीमा भएका अनियमितता रोक्ने र नियमन गर्ने अधिकार स्थानीय तहसंग छ । शर्माको विषयमा बाणगंगा नगरपालिकाका कार्यकारी प्रमुख भक्तिराम मरासिनीलाई फोन गर्दा उनी पोखरा कार्यक्रममा रहेको पाइयो ।
निमित्तको जिम्मा पाएका राजकुमार तिवारीले नगरले अहिले सहकारीका बिभिन्न विषयमा अध्ययन र अनुगमन गरिरहेको जानकारी दिए ।
आजसम्म आफू यस विषयमा अनविज्ञ रहेको बताउँदै तिवारीले भने ‘शर्मा आवद्ध रहेका सहकारीको नाम भन्नुस् त म टिपेर राख्छु र भोलि सहकारी शाखामा जानकारी गराउँछु ।’ एउटै ब्यक्ति त्यसरी दुई सहकारीमा संचालक भएर बस्न पाउने कानुन नभएको उनले बताए ।

नगरका बेथिति मिडियामा आएपछि मात्र थाहा पाउने र झस्कने नगरको गतिविधिमाथि धेरैले प्रश्न खडा गर्ने गर्दछन् । दुई सहकारीमा अध्यक्ष रहेको शर्माको विषयमा अहिलेसम्म नगरपालिकाले मुखमा माड लगाएर बस्नु अनुचित रहेको भन्दै आजसम्म नगरपालिकाले के हेरेर बसेको थियो ? सरोकारवालाको भनाई छ । बाणगंगामा सहकारीमा बिभिन्न समस्या र वेथिति रहेको भए पनि नगरले खासै नियमन गर्न नसकेको देखिन्छ ।